‘İnsan ancak düştüğünü fark ederse ayağa kalkar. AlexisCarrel
Tabiatın kanunlarına göre yükselmekle düşmek arasında ne bir mesafe ne de bir istikamet tarzı vardır. Yükselen bir cisimle alçalan bir cisim arasındaki fark bir hız ve bir sürat farkından ibarettir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Kendime acımak istedim. Mutlak bir ümitsizliğe düşmek istedim. Belki tam düştükten sonra çıkmak kolay olurdu. Oğuz Atay
Hiç düşmemek için hiç yükselmemiş olmalısın. Goethe
7 kere düş 8 kere ayağa kalk. Japon Atasözü
Başkası düştü mü “çürük tahtaya basmasaydı “ deriz.Kendimiz düşünce, bastığımız tahtanın çürük olmasından şikayet ederiz.
Cenap Şahabettin
İnsanlar yüksek mevkilere ulaştıkça tanrılaştıklarını zannederler, düştükleri zaman insanlıklarının da elden gittiğini görürler. Sokrates
Ne yazık ki yükselmiş olmak, düşmeyi önleyemez. ‘ Victor Hugo
{ Düşmek yada Kalmak; işte bütün mesele }
Fiziksel bağlamda olası 2 düşüş haline bakalım;
1.güç veya dengeye meydan okuyan bir olay yaşadığımızda düşeriz ( yada sendeleriz ) Bu olay, dik durma yeteneğini aştığında, yerde 2.80 uzanılır. ( ama kalınmaz, insan sürüngen değil…)
2.yüksek bir yerden bırakılan şey düşer.
Fiziksel bir olgu olarak düşmek ve metafor kullanımı hayat yolculuğunda düşme-kalkmalar arasında hangi benzerlik- bağlantılar bulunur ?
Fiziksel düşmede, olası risk faktörlerini tespit ve onları azaltma yolları ; bireysel, çevresel ve tetikleyici durumları ele almayı içerir.
Bireysel faktörler : sağlık-denge farkındalık-bilgisi (örn.görme, kemik sağlığı )
Çevresel faktörler: yolların durumu, giyilen ayakkabı kalitesi vb
Tetikleyici faktörler: ani gelişebilecek olayların değerlendirilmesini kapsar.
Bu risk faktörlerinden kontrol edilebilir-değiştirilebilir olanların yönetimi, düşmenin gerçekleşme ihtimalini, gerçekleşmesi durumunda da olası hasar-kaybı azaltır.
Örneğin, koşarken , denge bozucu bir tetikleyici olayla karşılaşan kişi için düşmekten kurtulmanın istediği hareket, yürürken aynı olayla karşılaşan kişinin düşmekten kurtulmak için yapması gereken harekete göre daha fazla uyanıklık ve dahi daha fazla efor isteyebilir. Olay geldiği anki denge durumu kritik olsa da, koşarken hızın fazla olması ve ayakların yerde kaldığı sürenin yürüyene göre daha kısa olduğu hesaba katılırsa.
Ya suya düşen, suyla arası bozuk bir kişinin durumu neye benzer ? Suda sakin dursa onu kaldıracak su, çırpındı mı batırır.
“Güzel düşmek”, az hasarla-yeniden kalkabilme ihtimalini yükseltmek için proaktif risk yönetimini ( risk faktörlerini belirle, gerekli tedbir-düzenlemeleri yap) gerekli kılar.
Bireysel özkaynak muhakemesi, beden-ruh-çevre denge-etkileşimlerine uyanıklık, düşme durumunda korunması gereken hayati yapıların sağlamlanması ( örn. düşerken başı korumak ) kalkarken destek alabileceğin noktaları ( el verecek olanlar, sosyal-ilişki destek sistemleri ) yapılandırmak, düşme ve kalkma sanatına dahil edilebilir.
‘Düşmez kalkmaz bir Allah’…
Alev Topçu
13.7.2019