Tolerans (hoşgörü?) göstermek insanların farklılıklarına rağmen bir arada yaşamalarını sağlayan , burada hemfikir…
Peki
bir sınırı, ölçütü var mı ?
*
Karl Popper ,1945 The Open Society and Its Enemies kitabında geçen Tolerans Paradoksu’na ilişkin şöyle diyor:
“Sınırsız tolerans, toleransın ortadan kalkmasına yol açar. Hoşgörüsüz olanlara bile sınırsız hoşgörü gösterirsek, hoşgörülü bir toplumu hoşgörüsüzlerin saldırısına karşı savunmaya hazır değilsek, o zaman hoşgörülü olanlar da hoşgörüsüz olanlara gösterilen hoşgörü de yok olur. – Bu formülasyonda, örneğin, hoşgörüsüz felsefelerin ifadesini her zaman bastırmamız gerektiğini ima etmiyorum; Onlara rasyonel argümanlarla karşı koyabildiğimiz ve onları kamuoyu tarafından kontrol altında tutabildiğimiz sürece, baskı kesinlikle akıllıca olmayacaktır. Ancak, gerektiğinde onları bastırma hakkını talep etmeliyiz; çünkü rasyonel argüman düzeyinde bizimle buluşmaya hazır olmadıkları, ancak tüm argümanları kınayarak işe başladıkları kolaylıkla ortaya çıkar; yanıltıcı şekilde takipçilerinin mantıklı argümanları dinlemesini yasaklayabilir ve onlara yumruk veya tabancalarını kullanarak argümanlara cevap vermeyi öğretebilirler. Bu nedenle, tolerans adına, toleranssızlığı hoşgörmeme hakkını talep etmeliyiz.
*
Buna göre sınırsız tolerans , tam da zıddı olan toleranssızlığa yol açabiliyor.
*
İrdelemek için biraz dans edelim:
Hayatın içinde ilişkilerde birbirimizle danstayız. Yanlışlıkla diyelim, karşımızdaki insan ayağımıza bir kaç defa bastı. Ayağımız kırılmadan evvel onu geri çekme hakkımız yok mu?
Benzer şekilde,
toleranssızlığa karşı durmanın kendini korumaya dahil bir yanı söz konusu gibi durmakta
Karşımdakinin dans etmeyi bilmemesine hoş görü göstereyim ( örn. onu yargılamayayım ) ama onunla dans etmemeyi seçme hakkına sahibim, nihayetinde ayağımı seviyorum.
Karşımdakinin dans edememesi onu ötekileştirmeyi ( işte şu dans edemeyenler ) yada ondan nefret etmeyi gerektirmiyor da.
Biriyle aynı fikirde olmamanın, kaba davranma gerekliliğini oluşturmaması,
Birbirine nazik olmanın , sadece aynı fikirdeki insanları bağlayan bir değer olmaması gibi…
#ayaklaryalansoylemez
23.10.2020
Alev Topçu