İçe dönüklük depresyon işaretlerinden biri olarak değerlendirilir , çocuklar da yetişkinler gibi depresyona girebilir.
Diğer yandan, bazı içe dönükler depresif yada kaygılı değildir. Bunu bir kişilik özelliği olarak yaşarlar. Bu kişiler, bu özelliklerini kucakladıkça mutlu olur.
Çocuğunuz İçe Dönükse Nasıl Davranmalı , Nelere Dikkat Etmeli ?
1. İçe dönük olmakta anormal/ utanılacak bir şey olmadığını bilin. İstatistiklere göre dünya nüfusunun %30-50 kadarını içe dönükler oluşturur. Başarılı liderlerden Bil Gates, Abraham Lincoln, Mahatma Gandhi içe dönük özellikler gösteren insanlardı.
2. İçe dönüklük mizaç olarak biyolojik temeller taşır.
İçe Dönük Çocuğun Gizli Hediyeleri isimli kitabın yazarı Dr. Marti Olsen e göre, içe dönük ve dışa dönük insanların beyinleri farklı bağlantısal yapılar taşımaktadır.
İçe dönüklerin daha kalın prefrontal cortex e ( beynin soyut düşünme ve karar vermeyle ilgili bölümü) sahip oldukları Journal of Neuroscience’ta yapılan bir çalışma sonucu olarak yayınlanmıştır.
3. Çocuğunuzu yeni durum ve insanlarla yavaşça tanıştırın.
İçedönüklük, yeni insan ve durumlarla ‘rahat hissetmek’ için zamana ihtiyaç duyar.
Örneklemek gerekirse; bir sosyal aktiviteye gittiniz, tiyatro yada başka bir toplanma. Çocuğunuzun hemen diğer çocuklarla konuşmaya başlamasını beklemeyin. Başlama saatinden daha erken orda bulunmanız, çocuğunuza ortamı tanıma, alışma için zaman kazandırarak kendisini rahat , ait hissetmesine yardımcı olacaktır.
Diğer seçenek çocuğu olaydan bir adım geride olacağı şekilde pozisyonlanmaktır, geride ve yanınızda olabilir. Bu pozisyonlama , kendisini güvende hissettiği bir yerde, ona olayı gözlemlemesi ve kendi içinde işlemesi için fırsat yaratacaktır.
Erken varma yada gözlem mümkün olmadığında, çocuğunuzla önceden olay hakkında konuşun. Kimlerin geleceği , orda muhtemelen ne olacağı, onun nasıl hissedeceği yada nasıl bir iletişim başlatabileceği ile ilgili. (olaya tanıdık –hazır hale gelmesine destek olmak..)
Yeni deneyim ne olursa olsun, hızı ne kadar yavaş olursa olsun, çocuğun deneyime dahil olmasını destekleyici olun.
Dışarıda kalmasına izin vermeyin ancak sınırlarına saygı duyun. Kaygılandığı şeyin içine birlikte girin.
4.Yorgun yada boğulmuş hissettiğinde, sosyalleşmeye ara verebileceğini, çocuğunuza hatırlatın.
Sosyalleşme , dışa dönükler için daha enerji verici ve sürdürülebilirken , içe dönükler tükenmiş hissedebilirler. Çocuğunuz büyükse, izin alarak odanın sessiz bir bölümüne geçebilir yada dışarı çıkabilir. Çocuğunuz küçükse enerjisinin tükendiğini ve konu dışı kaldığını farketmeyebilir bile. Dolayısıyla çocuktaki işaretleri anne baba olarak sizin gözlemlemeniz gerekebilir.
5.Sosyal bir risk aldığında çocuğunuzu ödüllendirin.
Yaptığı, başardığı şeyle ilgili hissinizi bilmesine izin verin.
“Sınıfa yeni gelen çocukla konuştuğunu gördüm. Senin için biraz zor olduğunu biliyorum, seninle gurur duyuyorum.” gibi
6. Önceden korktuğu bir şeyden keyif aldığını gördüğünüzde buna dikkatini çekin.
“Doğum gününe giderken mutsuz olacağını düşünmüştün ama yeni arkadaşlar edindin.”
Pozitif cesaretlendirme ona zamanla kendi kaygısını düzenleme yönetme becerisi kazandıracaktır.
7. Tutkularını, sevdiği şeyleri büyütmesinde çocuğunuza yardım edin.
Çocuğunuzun ilginç merakları olabilir. Bunları yaşamasında onu destekleyin. Böylece, zamanla, sevdiği alanda benzer tutkuları olan insanlarla tanışması da mümkün hale gelebilir.
8. Öğretmeniyle çocuğun içe dönüklüğü ile ilgili konuşun.
Bu, öğretmene çocuğun davranışlarını doğru yorumlamada yardımcı olacaktır. Bazı öğretmenler, içe dönük çocuğun sınıfta fazla konuşmamasını, hatalı olarak, ilgisizlik yada dikkat göstermeme olarak algılayabilir.
Tersine, içe dönük çocuklar sınıfta oldukça dikkatli olabilir, diğer yandan, aktif olarak katılmaktansa, çoğunlukla dinlemeyi ve gözlemlemeyi tercih ederler.
Ayrıca, öğretmeni çocuğun içe dönüklüğünü bilirse, çocuğa arkadaş iletişimlerinde, grup çalışmasında ve sınıfta sunum gibi konularda çocuğun denemelerde bulunmasına usul usul yardımcı olabilir.
9. Çocuğunuza kendisi için ayakta durmayı öğretin.
Başka çocuklar diyelim oyuncağını ondan almaya çalıştığında Dur yada Hayır demeyi öğretin. Adil davranılmayan durumlar içinde olduğunda kimden yardım alabileceği hakkında onu bilgilendirin. Seslerinin önemli olduğunu, içe dönük çocuklara öğretmek gerekebilir.
10. Çocuğunuzun “duyulmuş” hissettiğinden emin olun.
Çocuğunuzu dinleyin, kendisini ifade etmesi için ona sorular sorun.
Çoğu içe dönük çocuk ve yetişkin “duyulduğunu hissetmek” ile ilgili sıkıntı yaşar. İçe dönükler, içerde(n) yaşar, onları çıkaracak birine ihtiyaç duyarlar. Onları dinleyen ve aynalayan ( çocuğun sesinin yankısı gibi ) bir anne baba olmadığında , çocuk kendi kafasında, dünyasında kaybolabilir.
11.Çocuğunuz yardım istemeyebilir, farkında olun.
İçe dönükler sorunları içselleştirme eğilimi taşır. Çocuğunuz okulda yada bir arkadaşıyla yaşadığı sorunla ilgili, yetişkin rehberliğinden faydalanabilecek olmasına rağmen yardım istemeyebilir. Soru sorun ve gerçekten dinleyin, müdahaleci hissi vermeden.
12.Çocuğunuzu “utangaç” olarak etiketlemeyin.
Utangaç negatif çağrışımlar taşıyan bir kelimedir. İçe dönük bir çocuk utangaç kelimesini yeteri kadar duyarsa , insanların yanındaki rahatsızlığının sabit, değişmez bir nitelik olduğunu ve bu niteliğini yönetmeyi öğrenemeyeceğini düşünebilir. Ayrıca, utangaç kelimesi çocuğun yaşadığı “kısıtlanmaya yoğunlaşmış” bir kelimedir. Çocuğa sessizliğinin gerçek doğasını anlamakla ilgili bir anlayış kazandırmaz.
13. Çocuğunuzun sadece bir yada iki yakın arkadaşı varsa endişelenmeyin.
İçedönükler ilişkilerde derinlik ararlar. Genellikle küçük bir arkadaş çevresini yeğler ve popüler olmakla ilgilenmezler.
14. Çocuğunuz yalnız zaman geçirmeye ihtiyaç duyduğunda kişisel almayın.
Çocuğunuzu içindeki dünyadan dışarı çıkaran her şey, okula gitmek, sosyalleşmek yada yeni bir düzene alışmak, tüketebilir. Odasında tek başına zaman geçirmek istediğinde, aileyle geçirilen zamandan mutlu olmadığını düşünmeyin. Tekrar sarj olduğunda aileyle zaman geçirmeye geri dönecektir.
15.Çocuğunuzun mizacını onurlandırın.
Çocuğunuzu olduğu gibi kabul etmekle kalmayın, sahip olduğu özellikleri değerli kılın. İçe dönük çocuklar, kendileri için doğru yerlerde olduklarında , genellikle düşünceli, odaklanma gücü yüksek, ilginç arkadaşlar olurlar.
Anne baba olarak çocuğa olduğu haliyle değerli hissettirmek ve cesaretlendirmelerle destek olmak İçe dönüklüğün dışa kapanıklığa dönüşmemesinin yolu.
Nihayetinde, içe yada dışa açıklık scalasında nerde olursak olalım, kendimizle ve dünyayla iletişimlerimizde sağlıklı öz değer hayati belirleyicilerden biridir.
Psk. Alev A. Topçu
Kaynak: For Extroverts: 15 Ways To Be a Better Parent to your Introverted Kid
***
| YanıtlaYönlendir |