Kendinizin ve karşınızdaki kişinin bağlanma stilini anlamak nasıl mümkün ? Bu bölüm, bağlanma stillerini tespit etmeye yardımcı noktaları içermekte.
Kaygılı Bağlanma : Partnerinize yakın olmayı seviyor ve yakınlık kurabiliyorsunuz. Fakat, parterinizin sizin istediğiniz kadar yakın olmak istemeyeceğinden korkuyorsunuz. İlişkiler, duygusal enerjinizin büyük kısmını tüketiyor. Partnerinizin davranış ve duygularındaki ufak dalgalanmalara karşı duyarlılık, algılar doğru olsa da bunları kişisel algılamaya meyil, ilişki boyunca yüksek bir olumsuz duygu hissetme yüzdesi, kolay moral bozulması , trip atma , pişman olunacak şeyler söyleme söz konusu. Bu stilde, partner güven ve rahatlama sunduğunda ilişkiyle meşguliyet dağılır memnuniyet artar.
Güvenli Bağlanma : Bir ilişkide sıcak ve sevgi dolu olmak güvenli bağlanma stili için doğal. İlişki hakkında fazla endişelenmeden yakınlığın tadını çıkarmak, sorun yaşandığında moralin kolay bozulmaması. İhtiyaç ve hisleri partnere etkin ifade edebilme, partnerin duygusal ipuçlarını okumak ve onlara karşılık vermekte iyi. Başarı , sorun, hayalleri partnerle paylaşma ve ihtiyacı olduğunda yanında olmanız söz konusu.
Kaçınan Bağlanma: Bağımsızlık ve öz yeterliliği sürdürmek kişi için çok önemli ( Bunun özerkliği, yakın ilişkilere tercih etme noktasında kendini gösteriyor olmasını arayın. Zira öz yeterlilik olumsuz bir nitelik olarak alınmamalı ) Kişinin diğerleriyle yakın olmayı istemesine rağmen , fazla yakınlıktan rahatsızlık duyma ve partneri belli bir mesafede tutma eğilimi söz konusudur. Romantik ilişkilere ve reddedilme konusuna fazla kafa yorulmaz. Partnere içini açmak zordur yada tercih edilmez, partner de kişinin duygusal açıdan uzak olmasından şikayetçidir. İlişkilerde kontrol yada sınır ihlali gibi konularda hassas davranmaya meyil söz konusudur.
Bu kategoriler arasında birden fazla alanda geçerlilikler bulunduğunda 2 ayırt edici soru nereye düştüğünüzü ayırt etmekte kullanabilir :
1.Yakınlık ve samimiyet konusundaki rahatlık ( yada yakınlıktan kaçınması )
2.İlişkide partnerin sevgi ve ilgisi konusundaki kaygı ve zihnin ilişkiyle meşguliyet derece-yoğunluğu
- Partnerinizle yakınlıktan rahatsızlık duymuyorsanız ( yani yakınlıktan kaçınma düşükse) ve size sevgisi konusunda endişelenmiyor , ilişki hakkında takıntılı davranmıyorsanız ( yani ilişki kaygısı düşükse ) ve akışa bırakabiliyorsanız Güvenli olmaya yakınsınız.
- Yakınlık ve samimiyet istiyorsanız ( yani yakınlıktan kaçınma düşükse ) ama ilişkinin nereye gittiği hakkında güvensizlikleriniz varsa ve partnerinizin yaptığı ufak tefek şeyler moralinizi bozuyorsa ( yani ilişki kaygısı yüksekse ) muhtemelen kaygılısınız.
- Yakınlık ve samimiyet arttığında, rahatsızlık duyuyorsanız, bağımsızlık ve özgürlüğünüze ilişkiden daha fazla değer veriyorsanız (yani yakınlıktan kaçınma yüksekse ) ve partnerinizin hisleri yada size bağlılığı konusunda kaygı duyma eğiliminiz vara muhtemelen kaçınan sınız.
- Hem yakınlık konusunda rahatsızsanız hem de partnerinizin ulaşılabilirliğiyle ilgili endişe duyuyorsanız , kaygılı ve kaçıngan bağlanmanın nadir bir bileşimi olabilirsiniz. Ufak bir yüzde bu kategoriye aittir.
Bağlanma Stillerini Çözmede İp Uçları
| KAÇINGAN | GÜVENLİ | KAYGILI |
| Karışık mesajlar veriyor. | Güvenilir ve istikrarlı | İlişkide çok fazla yakınlık istiyor. |
| Bağımsızlığına fazlasıyla değer Veriyor. | Kararları sizinle birlikte alıyor. | Güvensizliklerinden bahsediyor-reddedilmekten korkuyor. |
| Sizi yada eski partnerlerini değersizleştiriyor. | İlişkilere dair görüşleri esnek | İlişki içinde olmadığında mutsuz |
| Uzaklaştırma taktiklerini uyguluyor-duygusal yada fiziksel | İlişkiyle ilgili konularda iyi iletişim kuruyor | İlginizi-dikkatinizi canlı tutmak için oyunlar oynuyor |
| İlişkideki sınırlara vurgu yapıyor | Tartışmalarda uzlaşmaya varabiliyor | Onu neyin mutsuz ettiğini ifade etmekte zorlanıyor. Sizin bunu tahmin etmenizi bekliyor. |
| Bir ilişkinin nasıl olması gerektiği konusunda gerçeklikten uzak/romantik bakış açısı var. | Bağlılıktan korkmuyor. | Trip atıyor. |
| Güvensiz; partneri tarafından istismar edilmekten korkuyor. | İlişkiyi zor bir iş olarak görmüyor. | İlişkideki bazı şeyleri kişisel algılamamakta zorlanıyor. |
| İlişkiler konusunda katı görüşleri ve taviz vermeyeceği kuralları var. | Yakınlık daha fazla yakınlık getiriyor. | İlişkinin seviyesini sizin belirlemenizi istiyor. |
| Tartışma sırasında uzaklaşması gerekiyor, yoksa “patlıyor” | Doğallık -akış dahilinde ailesi-çevresiyle tanıştırıyor. | İlişkiyle fazla meşgul. |
| Niyetlerini net olarak belirtmiyor. | İslerini doğallıkla ifade ediyor. | En ufak şeylerin ilişkiyi mahvedeceğinden korkuyor, ilişkiyi canlı tutmak için çabalaması gerektiğine inanıyor. |
| Aranızda olup bitenlerden bahsetmekte zorlanıyor. | Oyunlar oynamıyor. | Aldatacağınızdan şüpheleniyor. |
BAĞLANMA STİLLERİNİ ÇÖZMEDE ALTIN KURALLAR
- Yakınlık ve samimiyet arayışında olup olmadığını ( yada buna açık olup olmadığını ) netleştirin.
Bu kendinize ve partnerinize sormanız gereken ilk soru. Diğer tüm bağlanma davranış ve işaretleri, çok önemli olan bu meselenin üzerinden ilerler. Yanıt hayır’sa ( süreğen-genel bir hayır’sa) partner-veya kendinizin kaçınan bağlanma stiline , yanıt evet’se kaygılı yada güvenli bağlanma stiline sahip olması kuvvetle muhtemel.
Bu değerlendirmeler sırasında ön yargılı düşünceden sıyrılmak önemli. Örneklemek gerekirse, bir kişi kibirli davranabilir yine de yakınlık isteyebilir. Kendinize şunu sorun : Bu davranışı yakınlık ve birlikteliğe karşı tavrı konusunda ne gösteriyor ? Bir şeyi yapmasının yada yapmamasının nedeni yakınlığı en aza indirmek mi , yada doğrudan yakınlıkla ilgili olmayabilir mi ? Önceki evliliğinden çocukları olan biriyle ilişki yaşadığınızı düşünün. Partneriniz, çocuklarının iyiliğini ve hayatında yeni bir adam/kadın’ a yer açmak için erken olduğunu düşünerek , sizi çocuklarıyla tanıştırmak istemeyebilir. Bu kabul edilebilir bir durum. Öte yandan , sizi bu şekilde belli bir mesafede tutmak ve kendi ayrı hayatını sürdürmek istiyor da olabilir. Resmin tamamına bakmalı ve bu davranışın gerçek anlamını görmeye çalışmalısınız. İlişkinin ne kadardır sürdüğü, ne kadar ciddi olduğu düşünüldüğünde çocukları konusunda hala bu kadar korumacı olması doğal mı ? İlişkinin başlangıcında mantıklı görünen davranışlar 2 yıl sonra mantıklı olmayabilir. Sizi ailesinden kişilerle veya yakın arkadaşlarıyla tanıştırıyor mu ? Sizin iyiliğinizi düşünüyor , durumu açıklıyor ve bu konuda duygularınızı ifade etmeniz sizin veriyor mu? Bu soruların yanıtı hayırsa, o zaman konu sadece çocukların iyiliğini düşünmek değil, sizi belli bir mesafede tutmak olabilir.
2. İlişki konusuyla ne kadar meşgul ve reddedilmeye ne kadar duyarlı olduğunu belirleyin. Söyledikleriniz onu kolayca incitiyor mu ? Ortak geleceğiniz ve ona sadık olup olmayacağınız konusunda endişeli mi ? İlişkide mesafe gerektiren ayrıntılar konusunda, mesela onu içermeyen kararlar aldığınızda fazla duyarlı mı davranıyor ?Bu soruların yanıtı evetse, partnerinizin kaygılı bağlanma stiline sahip olması muhtemel.
3. Bir tek belirtiye güvenmeyin, başka işaretler de arayın. Tek bir tavır, davranış yada inanç partnerinizin bağlanma stilini belirlemenize yetmez. Bu yüzden, stili belirleyen tek bir özellik yerine, davranış ve tutumların bileşiminden oluşan bir döngü vardır. Gerçek hikayeyi, resmin tamamı anlatabilir. Partnerinizin çocuklarıyla tanışmanızı istememesi sinir bozucu olabilir, ama konuyu konuşabiliyor, kırgınlığınızı anlıyor ve sizi hayatına katmanın başka yollarını buluyorsa, yakınlaşma konusunda yetersiz- isteksiz olduğu sonucunu çıkarmakta aceleci davranmamak gerektiğini söylemeliyiz.
4. Etkin iletişim konusundaki taleplerini değerlendirin. Bu, partnerinizin bağlanma stilini anlamanın en önemli yollarından biri olabilir : İhtiyaçlarınızı , düşüncelerinizi ve hislerinizi partnerinizle paylaşmaktan korkmayın. Bazen ilişki içinde kendimizi sansürleriz. Fazla istekli yada muhtaç görünmek istememek yada belli bir konuyu açmak için erken olduğunu düşünmek gibi. Fakat ihtiyaçlarınızı ifade etmek , karşıdaki insanın ihtiyaçlarınızı karşılayıp karşılamayacağını görmek konusunda turnusol görevi görebilir. Bunu yaptığınızda,
- Güvenliyse, anlayacak ve ihtiyaçlarınızı karşılamak i.in elinden geleni yapacaktır. Kaygılıysa, sizi örnek alacaktır. Daha fazla yakınlık kurma fırsatına kucak açar ve size karşı daha doğrudan ve açık olur. Kaçıngansa, duyguların açığa çıktığı ve yakınlığın arttığı konuşmalardan rahatsız olması ve şu şekillerde karşılık vermesi olasıdır : ” Fazla hassas, bağımlı ve talepkarsın” “Bundan bahsetmek istemiyorum” “Her şeyi irdelemen beni yoruyor” “Benden ne istiyorsun ? Yanlış bir şey yapmadım ki” Belli bir konudaki ihtiyacınızı önce gözetmesi ardından göz ardı etmesi de söz konusu olabilir.
Kaynak : Bağlanma, Aşkı Bulmanın Korumanın Bilimsel Yolları , Amir Levine & Rachel Heller