Görünürde çelişen doğrulara paradoks denir.
Misal;
-Tecrüben yoksa işe alamayız
-Çalışmadan nasil tecrübe sahibi olacağım?
Paradox yada çelişkilerin uzlaşısı , taşıdığı bilgelik potansiyeliyle değerlidir.
Anlı şanlı bazı paradokslar:
(Genellemeler konu gereğidir, pek tabi istisnaya tabidir )
1. Ne kadar çok öğrenirsen
O kadar az bildiğini görürsün
2.Ne kadar çok boğulmamaya çalışırsan
O kadar çok batarsın
(What you resist persists)
3. Barış için savaşlara ihtiyaç duyarız
4.Mutluluğu aramak mutsuzluk nedenidir.
Arama haliyle eksik hissetmek arası bağlantı.
Varolmanın tadına var, küçük mutluluklar dediğimiz nedir
5. Insanlar soru sorar, cevapları istemezler.
Tavsiye ister almaz, dinler uygulamazlar.
Çoğu insan inandığının onayını ister, ‘iyi’ hissetmenin bedelli hâli
6.Herkes değişim ister
Kimse değismek istemez.
Diğerinin gözündeki çapağı görmekle, aynaya bakmamak arası amansız bağlantı…
7.Herkes dürüstlüğü değerli görür
Pek azı doğruyu söyler.
8.Cifte standartlarımız vardır. Insanları, davranışları ve bunların sonuçlarıyla, kendimiziyse niyetlerimizle yargılarız. Insanlar da bizi böylece yargılar.
9.Tek sürekli değişken değişimdir.
Başlangıcı olan şeyler sonludur.
10. En iyi fikirler baska birsey yaparken ortaya çıkar
11. Tarihten öğrenmeyiz
Ögrensek tekerrür eder miydi
12.Karar vermemek, bir karardır
Yapmamak, yapmaktır. Zira,
Odemedigin faturanın, korumadığın sağlığının, yapmadığın işin, kaçırdığın fırsatın sonuçları vardır.
13. Bir ‘orda’ yoktur. Başka bir deyisle, burda şimdi mutlu olmakla, orda o zaman mutlu olmak arasında sıkı bir bağ vardir. Olabiliyorsan, mutluluk; şimdi & burda
14.Almak icin vermek gerekir.
15. Insanın bildiğine tutunma siddetiyle bilmeme ihtimali arasında dogru orantı vardır. “Dünyanın sorunu aptalların kendinden emin olmaya, akıl sahiplerinin şüpheye yakın olmasıdır.” Bertrand Russell
16. Ne kadar çok seçenek, seçilen şeyle o kadar az tatmin , seçim paradoksu.
(Paradox of choice)
Araştırmalar, fazla seçenek sunulduğunda seçtigimizle daha az doyum aldığımızı gösteriyor. Zira her secim bir vazgeçiş ise, seçenek sayısı arttıkça vazgeçilen her seçenek icin , (kaçırılan) fırsat bedeli artıyor.
‘Şunu kaçırdım, öbürü de nasıldı acaba…’
Yazı-Görsel: Alev A .Topçu
30.1.2019